İbn Tufeyl’in Batı’ya Başka Bir Etkisi: Molyneux Sorunu ve Mary’nin Bilmediği Şey / Another Effect of Ibn Tufayl on the West and What Marry Didn't Know
Volume/Number
2020 31. cilt - 3. sayı
Author
Mehmet BAYRAKDARa, Mehtap DOĞANb
aYeditepe Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi, Felsefe Bölümü, İstanbul, TÜRKİYE
bAnkara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Felsefe Bölümü, Ankara, TÜRKİYE
Öz
İbn Tufeyl, Hayy bin Yakzan’da doğuştan kör bir insanın dokunma yoluyla ve başkalarının
anlatımıyla bildiği nesneleri ve renkleri, gözleri açıldıktan sonra da aynı şekilde tanıyıp bilebileceğini;
gördüklerinin ona görme yetisi yokken sahip olduğu bilgiden fazlasını vermeyeceğini
söyler. Ibn Tufeyl’in bu iddiası, William Molyneux’un çok ilgisini çekmiştir. Molyneux, İbn
Tufeyl’in bu görüşünü soru haline dönüştürmüş ve John Locke’a yazdığı mektuplarda ona bu
soruyu yönelterek yayınlamasını istemiştir. Molyneux, küre ve küpü dokunarak ayırt edebilen
kör bir kimsenin, gözleri açıldıktan sonra küre ve küpü ilk gördüğünde dokunmadan birbirinden
ayırt edip edemeyeceğini sormaktadır. Molyneux İbn Tufeyl’e karşıt olarak, o kimsenin
küre ve küpü dokunmadan ayırt edemeyeceğini düşünmekte ve Locke da Molyneux ile aynı
görüşü paylaşmaktadır. Literatürde Molyneux Sorunu olarak bilinen bu sorunun cevabı üzerinde
bir uzlaşı yoktur; “Evet” ve “Hayır” cevapları farklı dünya görüşlerinin bir sonucu olarak
savunulmaya devam etmektedir. Bu makalede, Molyneux Sorunu ile fizikalizme karşı sunulmuş
önemli argümanlardan olan Frank Jackson’a ait Mary’nin Odası arasındaki benzerlik ayrıca ele
alınarak Molyneux sorusu Mary’nin Odası argümanına dayalı olarak yeniden kurgulanmaktadır.
Anahtar Kelimeler
İbn Tufeyl; Molyneux Sorusu; Molyneux Sorunu; zihin felsefesi; Mary’nin Odası
Abstract
Ibn Tufeyl argues a blind man in his popular work Hayy Ibn Yaqzan (Philosophus
Autodidactus). He suggests that this man knows the physical things and colors either by touching
them or by other people’s discourses. He claims that if a day a blind man surprisingly starts
to see, he will recognize and know everything without any distinctness from his previous experience.
What he see will not give him any new knowledge he does not have yet. This analogy
fascinated Molyneux and he wrote a letter to John Locke to discuss on this issue. Molyneux,
by the effect of Ibn Tufayl, reformed this issue as a question. He asked that whether a blind
man, who is able to distinguish between sphere and cube by touching them, could distinguish
between sphere and cube without touching after he starts to see. Molyneux, in contrast of Ibn
Tufayl, thought that he could not distinguish between sphere and cube. Locke, like Molyneux,
claims that blind man could not say which is sphere and which is cube by seeing them once.
There is no consensus on the answer of this question that is known in the philosophical literature
as “Molyneux Problem”. “Yes” and “No” are the answers given just according to the
worldview of the philosophers dealing with this problem. In this article, the similarity between
Molyneux Problem and Frank Jackson’s thought experiment called Mary’s Room is
also discussed and Molyneux question is reconstructed according to the Mary’s Room argument.
Keywords
Ibn Tufayl; Molyneux Question; Molyneux Problem; philosophy of mind; Mary’s Room
