Abdülvehhâb eş-Şa‛rânî (ö. 973/1565) Perspektifinde Zikir / Dhikr from the Perspective of Abd al-Wahhâb as-Sha‛rânî (d. 973/1565)
Cilt/Sayı
2019 30. cilt - 3. sayı
Yazar
Esma ÖZTÜRKa
aTasavvuf BD, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Ankara, TÜRKİYE
Öz
Tasavvuf; nefs tezkiyesi ve ruh tasfiyesi yoluyla bireyin mütekâmil bir imana ve ahlâka ulaşmasını
hedefleyen bir ilim dalıdır. Mânevî gelişim aşamalarının kaydedildiği bu süreçte -ki, buna
seyr u sülûk adı verilmektedir- bireyin terakkisine yardımcı birtakım yöntemler vardır. Zikir,
murakabe, halvet, tefekkür bu elemanlardan birkaçıdır. Bu makalede sayılan unsurlardan zikre
yoğunlaşılmış ve Abdülvehhâb eş-Şa‛rânî (ö. 973/1565) özelinde zikir konusu incelenmiştir.
Şa‛rânî perspektifinden bakıldığında, zikrin kişide şahsiyet dönüşümünü gerçekleştirmeye yardımcı
mühim bir etken olduğu görülmektedir. Zikrin ilk etkisi, kişide otokontrol duygusunu geliştirmesidir.
İkinci etkisi ihlas, merhamet ve sabrın oluşmasıdır. Sonuncu ve en önemli etkisi ise
kişinin gözünden perdeleri kaldırması ve Hakk’ın müşâhedesine yol açmasıdır. Böylece Allah’ın
ahlâkıyla ahlâklanma sağlanabilmektedir.
Anahtar Kelimeler
Abdülvehhâb Şa‛rânî; zikir; tasavvuf
Abstract
Sufism is a branch of science that aims to reach an individual's faith and morality
through the manifestation of the self and the purity of the soul. In this process, in which the stages
of spiritual development are recorded, which is called Sayr u Sulūk (Wandering on the Path),
there are a number of methods that help the individual's movement (Recollection), murāqaba
(contemplation), Khalwat (solitude) are some of these elements. The elements mentioned in this
article are focused on the dhikr and the subject of dhikr in the case of Abd al-Wahhâb as-Sha'rânî
(death: 973/1565) is examined. From the Sha'rânî’s perspective, it is seen that dhikr is an important
factor in helping to realize the transformation of personality in the person. The first effect of
dhikr is that it develops a sense of self-control in the person. The second effect is the formation of
ikhlas, compassion and patience. The last and most important effect is that it lifts the curtains
from one's eyes and leads to the counsel ingenuization of al-Haqq (the Real). Thus, morality can
be achieved with the morality of God.
Keywords
Abd al-Wahhâb as-Sha‛rânî; dhikr; sufism
