William SMYTHa
aArlington, V.A, U.S.A.
Çev. Ömer KARA
Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Öğretim Üyesi, Erzurum
Yazar, bu makalede iki temel tezi irdelemektedir: a) Sekkaki’yi merkeze alarak öncesi ve sonrasıyla ilişkisini ortaya koymakta; bu bağlamda Cürcani, Razi, Sekkaki ve Kazvini çizgisini anahatlarıyla yorumlamakta; 13-19. yüzyılları arasında “belağat ders kitabı” hazırlamanın boyutlarını ele almaktadır. Bu bağlamda belağatın alt bilim dallarına ayrılması, sistematiğinin gelişmesi, kavramsal düzleminin oturması, zevk boyutundan mantık ve bilimsel düzeye aktarılması bağlamında Razi’yle başlayan Sekkaki ile gelişen; sonraki yazarlar tarafından da olgunlaştırılan sürecini anlamlandırmaktadır. b) 13-19. yüzyıl arasında belağat ilmine damgasını vuran “şerh” edebiyatıyla ilgili olarak “orjinallik” sorununu ele almakta ve bu tür çalışmaların kendi dönemine has ve orijinal çalışmalar olduğunu ispat etmektedir. Sonuçta bu dönemde yazılan eserlerin başta Kazvini’nin Telhis’i olmak üzere ders kitabı formatında olduğunu ve bunların salt bir şerhten ziyade yazarın bir metin üzerinden kendi metnini kurduğu yeni format olduğunu ortaya koymaktadır.
The author examines the two main thesis in his article. a) He sets out Sakkaki’s relationships between before and after by taking him to center of his article and interprets Jurjani-Razi-Sakkaki-Kazvini line in general with this context and handles dimensions of making rhetoric text-book between 13-19. centuries. In this sense, he signifies process of rhetoric (eloquence) as separation of its sub-branches, development of its systematics, advancement of the conceptual level and passing from pleasure (al zawk) stage to logical and scientific level beginned by Razi and improved by Sakkaki and matured by later authors. b) He tackles originality issue of rhetoric “commentary” between 13-19. centuries and tries to demonstrate that these books are original works for their own periods ve conditions. Finally, he puts forth that all the works especially Kazvini’s Talhis written during this period are in format of textbooks and they are a new work the author set up his own text on another text rather than mere sharh (commentary).
