Yrd.Doç.Dr. Şevket YAVUZa
Bir durum-olgu ve kip olarak küreselleş/tir/me iki yönlü bir fenomendir: Pozitif globalleşme ve negatif küreselleştirme. Her iki açılımın politik-ekonomik, teknolojik ve sosyo-kültürel yönlerden kendini ortaya koyuş biçimleri vardır. Pozitif globalleşme ile evrensel çapta demokratik şuurun, temel hak ve hürriyetleri merkezileştiren anlayışın, katılım ve hukukun üstünlüğünü vurgulayan tavrın evrenselleşmesini dillendiren bu çalışma, negatif küreselleş/tir/me olarak da “merkez”in “çevre”nin tüm manevî ve kültürel dinamiklerini Madonna kültleriyle eritip buharlaştırırken, maddî alanını da alabildiğince daraltmakta olduğu hususunu din ve tarih bağlamında ortaya koymayı hedefler. Bu noktada geleneksel olarak bir bağ/lam (akide-din/sıla) olan din, McDonaldlaşan bir pazarda metalaşmakta ve tarihsel işlevini yitirmektedir. Çözüm ve öneriler bağlamında da hedef, küreselleştirmenin tehdit ve meydan okumalarını, fırsat ve imkânları haline dönüştürmektir. Bu da (a) birey ve toplumların “zulmet/tir/meyen ve zulmedilmeyen” sosyo-kültürel ve politik-ekonomik dinamikler haline gelmesinin önündeki engelleri kaldırmak; (b) dinin bağ/lam olarak “tarihin bataklığından geri dönüşü”nün küreselleşmenin dinamikleriyle beraber gerçekleştirmek.
Globalism and globalization as a historical situation, phenomenon and existential mode is a double-pronged process. Namely, positive globalism and negative globalism. Both dimensions have politico-economic, socio-cultural, and technological ramifications and manifestations. This study targets both at exploring positive globalism through which universal democratic consciousness, understanding the central role of fundamental rights and freedoms, participatory democratic attitudes, and of rule of law; and at explicating negative globalism in relation with history and religion by which the “core” stultifies and evaporates the whole spiritual and cultural dynamics of the “periphery” through the Madonna cults as well as squeezes its material spheres. At this negative juncture, religion as a creed and context (relig³re) loses its historical function and nature as well as becomes materialized in the context of McDonaldization. As for the solutions and proposals, it is to transform the predicaments and challenges of globalization into opportunities and possibilities. And this teleological aim can be achieved (a) through removing all obstacles that obstructs the individual and societies to be “non-oppressive/ed” and “let no one get oppressed” entities in politico-economic and socio-cultural terms; and (b) via realizing the process in which religion as connection and context returns to the present from “the swamp of history” together with the dynamics of the globalization phenomenon.
