M. Bahaüddin VAROL
Dr., Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi
Bu çalışmada el-İmâme ve's-siyâse isimli eserin İbn Kuteybe'ye ait olup olmadığı sorgulanmakta ve ileri sürülen iddialar ve problemler dile getirilmektedir. Öncelikle bu eserin ibn Kuteybe'ye ait olmadığını ileri süren batılı araştırmacıların ve Arap müslüman müelliflerin iddiaları ortaya konulmakta ve bunların tahlili yapılmaya çalışılmaktadır. Bu araştırmacılardan çoğu eserin İbn Kuteybe'ye ait olmadığı kanaatiyle, ei-İmâme ve's-Siyâse'yi, 'müellifi mechûl' olarak nitelemekte, rivayetleri de 'Sahibül-İmâme ve's-Siyâse'ye nispet etmektedirler. Batılı kaynaklarda ve özellikle Arapça kaleme alman eserlerde durum böyle iken Türkiye'deki İslam Tarihi araştırmalarında bu husus hiç dikkate alınmamakta, eserin müellifi konusundaki tartışmalar göz ardı edilerek rivayet değerlendirmelerinde titizlik gösterilmemekte, bu konuda okuyucuya da herhangi bir bilgi verilmemektedir. Bu nedenle eserin İbn Kuteybe'ye ait olmadığı yönündeki iddialarla, ihtiva ettiği haberlere güven probleminin göz önünde bulundurulmasının gerekliliği ortadadır. Bu itibarla burada yapılacak tespitler İslam Tarihi araştırmacıların açısından önemi ve dikkat edilmesi gereken bilgiler olacaktır.
This study deals with the problem or claim of whether the book al-imâma wa as-siyâsa does belong to Ibn Kutayba or not. In this article, the claims which were firstly occured by Westem and Arabic Scholars are shown and examined in some aspects. To many scholars, this book does not belong to Ibn Kutayba, so they call its author as an "unknown/ machûl", and its reports are attributed as 'oıvner of al-imâma wa as-siyâsa'. The claims on this issue indicate that this book doesn't belong to Ibn Kutayba because of severalpoints, these are the content, knowledge, layout and technical details. And it contains fictive features and false reports. That's why Islamic historians have to be carefull when they look up this book and extra care must be given when they reterence and comment conceming this book.
