Temel İslâm Bilimleri-Tefsir AD, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi İslâmi İlimler Fakültesi, Niğde, TÜRKİYE

İbn Cüzey’e göre, Kur’an’ın maksadı, insanları Allah’a ibâdete (kulluğa) davet etmektir. Ancak

bunun için öncelikle ibadetin ne olduğunun açıklanması ve insanlığı Allah’a ibadete yönlendiren

temel faktörlerin dile getirilmesi, bir başka ifadeyle Allah’a ibadetin zorunluluğunun aklî ve naklî

delillerle kanıtlanması gerekmektedir. Kur’an’ın maksadından kaynaklanan ve nihai mertebede

tekrar oraya dönen ibadet kavramının açıklanması ve ibadetin gerekliliğine dair aklî ve naklî delillerin

sunulması, meâni’l-Kur’an’ın bilinmesine bağlıdır. Müfessirin meâni’l-Kur’an’dan kastı,

usûlu’l-akâid ve ahkâmu’l-a‘mâldir. Bu bağlamda rubûbiyet, nübüvvet, meâd, ahkâm, va‘d, vaîd ve

kasas konularının çerçevesi çizilmeli; Kur’an metninden bu çerçeveye muhalif anlamlar çıkartılamayacağı hususu küllî bir kaide olarak benimsenmelidir. İbn Cüzey’in meseleye bu şekilde yaklaşması, meâni’l-Kur’an’ı, Kur’an’ın tefsirine ve te’viline çerçeve çizen tümeller olarak mütalaa ettiğini düşündürmektedir. Ayrıca onun ilim addettiği bu konular, esasen kelam, akaid, fıkıh ve fıkıh usûlünün konularıdır. Onun Kur’an mânâlarını bu şekilde incelemesi, konulu Kur’an tefsirinin ve disiplinlerarası yaklaşımın kendi çağındaki nüvesi olarak değerlendirilmelidir.

According to Ibn Jusay, the purpose of Qur’an is to invite people to worship Allah. But

in order to do this, firstly it is required to explain what the worshiping means and to express the

basic factors which lead people to worship. In other words, it is necessary to prove the obligation

of worshipping Allah with evidences based on the rationality and content of Qur’an and Sunnah.

According to Ibn Jusay, explaining this issue, which stems from the purpose of Qur’an and finally

results in it, depends on getting to know maânî al Qur’an. Thus, maânî al Qur’an is regarded as

the most important instrument of declaration which science of interpretation should consult. Ibn

Jusay refers to the origins of faith verdicts about worship and the provisions of business by using

the term of maânî al Qur’an. In this context, the framework for the sciences of the

rububiyyah/sovereignty, prophecy, hereafter, provisions, blessing and punishment in the hereafter,

and qasas/stories should be defined. In addition, the principle that the expressions opposed to

this framework cannot be inferred from the text of Qur’an, should be adopted. Ibn Jusay’s approach

to the issue shows that he considers maânî al Qur’an as universal, which draw a frame for

interpretation and exegesis of Qur’an. Also, these topics, which he associates with sciences, essentially

belong to theology, science of faith, Islâmic law and Islâmic law methodologies. The fact

that Ibn Jusey regards these topics as universal, which draw the lines of interpretation and exegesis

in the context of maânî al Qur’an, should be evaluated as the appearance of interdisciplinary

relations in that specific era.