Yrd.Doç.Dr .Bayraktar BAYRAKLI

Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi öğretim Üyesi

Eğitim felsefesini insan fıtratına dayandıran Fârâbî, öğretimle eğitimi birbirinden ayıran ilk filozoftur denilebilir, öğretim için "Talim" eğitim için de "Ta'dîb" kavramlarını kullanır ve tanımında nazarî, ahlâkî ve sanat erdemlerine yer verir.

Ona göre, özellikleri çok zengin olan ve bu özellikler bakımından kişiden kişiye geniş ölçüde farklılaşan fıtrat, her insanda aynı değildir.

İnsanlar eğitim sayesinde kemâle yaklaşırken benzer tabiatlar geliştirirler.

Doğuştan getirdiğimiz kabiliyetler, insan tabiatında gizli kuvveti olan ve bu kuvveti göstermek için eğitime ihtiyaç gösteren tohumları meydana getirirler.

Herkesin her çeşit bilgiyi öğrenemeyeceğini, öğreteceğimiz konular öğrencilerin kapasitelerine göre seçileceğini söyleyen al-Fârâbî, Mükâleme, Zorlama ve Şüpheyi Giderme gibi eğitim metotlarını öne sürer.

Eğitimin ana gayelerinden birisi ahlaki erdemleri öğretmektir fikrini benimseyen al-Fârâbî, karakter gelişimi, sosyal hedefler, psikoterapi ve saadeti, eğitim felsefesine gaye olarak almıştır.

Ferdi toplumuna bağlayan şey saadettir görüşünü ileri süren al-Fârâbi, bu konuda; "Gerçek eğitim insanı vatandaşlık ve insani erdeme götüren eğitimdir" diyen Plato'ya yakın düşer.