Arif DEMİRa

aYıldırım Beyazıt Üniversitesi Türk Mûsikîsi Devlet Konservatuvarı, Ankara

Fatih dönemi; Osmanlı tarihinde ekonomik, siyasi, askeri, sosyal ve kültürel alanda önemli gelişmelerin yaşandığı en önemli zaman dilimlerinden biridir. Dini ve pozitif ilimlerin birlikte okutulduğu, ilim adamlarının beklediği ilgiyi bulduğu, sanatın ve sanatçıların da rağbet gördüğü bu dönemde, mûsiki alanında da çok önemli çalışmalar yapılmış ve günümüze kadar ulaşan pek çok kıymetli eser ortaya konulmuştur. Mûsikî nazariyâtımızın geldiği seviye açısından önemli tarih dilimi olan Fatih döneminde yazılan eserlerin vurgulanması ve o tarihlerde mûsikî ilmindeki gelişmelere işaret edilmesi gerekmektedir. Zira bu dönem, gerek Türk Mûsikîsi kaynakları açısından ve gerek Türk Mûsikîsi sahasında eser veren mûsikî müellifler bakımından oldukça parlak bir zaman dilimini oluşturmaktadır. Mûsiki alanında yapılan çalışmalarda Safiyyuddîn ve Merâgî’nin etkilerinin de büyük olduğu bu dönemde; Hızır bin Abdullah, Bedr-i Dilşâd, Fethullah Şirvânî, Abdülaziz b. Abdülkadir Merâgî, Ladikli Mehmed Çelebi, Mahmud b. Abdülaziz b. Abdülkadir ve Ahmedoğlu Şükrullah gibi büyük müellif ve mûsikî üstadları yetişmiş ve kıymetli eserler meydana getirmişlerdir. Bu çalışmada; Mûsikî tarihimiz açısından oldukça önemli bir konuma sahip olan Fatih döneminde mûsikî nazariyatı alanında yapılan çalışmalar ve müellifleri ele alınacaktır

Mohammed, the Conqueror,  Period is regarded as one of the most important periods of a time during which there were significant developments in economic, political, military, social and cultural fields in the course of history of Ottoman Empire. During this period in which religious and positive sciences were co-studied, when scientists got what they deserved, during which artists and artisans were favored, many significant works in the field of music were conducted and several valuable masterpieces have survived today. Mohammed, the Conqueror,  Period which could be viewed as a period during which theory of music reached a high level, should be paid close attention owing to the advances in musical scholarship in that era.   This period poses a central significance not only for Turkish music resources but also in terms of the music writers working in that era.  In this era, during which the influences of Safiyyudin and Meragi were felt to a large extent, music masters such as Hızır bin Abdullah, Bedr-i Dilşâd, Fethullah Şirvânî, Abdülaziz b. Abdülkadir Merâgî, Ladikli Mehmed Çelebi, Mahmud b. Abdülaziz b. Abdülkadir and Ahmedoğlu Şükrullah were raised and they produced invaluable works as well.  In this study, the works and music writers who studied in the field of theoretical music which have a great impact will be studied in detail.