Mehmet Nuri GÜLER

* Yrd. Doç. Dr., Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi.   

1970'lerden itibaren, Ekonomi ile Ahlâk arasındaki tarihi bağ yeniden gündeme gelince, İktisat Bilimi'ne ait temellere, onlan yeniden belirlemek üzere yönelinmiştir. Bu kapsamda, Makale de Bilim'in adına yönelerek, günümüzdeki adının bütün toplumlarda bilimin konusunu yansıtıp yansıtamadığını araştırma konusu edinmiştir. Başlangıçta, Ahlak içirikli olan Bilim'i adlandıran sözcük Oikonomi olmaktadır. Türkçesi "Ev İdaresi"dir. Kapsamına sosyal ve siyasal konular girince Bilim, Ekonomi Politik adını almıştır. İslâm Alemi, Aristo'yu tanıyıp onu İslâmlaştırınca, Oikonomia, İslâm Alemi'ne, İlmu Tedbiri'l-Menzil olarak girmiş, sonralan, İlmu Tedbiri'l-Medine, ya da Siyasetu'l-Medine adlarını almıştır. Bilim, pozitivist eğilimlerin etkisi ile, ahlâk ve siyâsetten arındırıldığında, Batı'da "Economics", Osmanlı'da İlm-i Servet, İlm-i İktisat ve İktisat, Cumhuriyet döneminde de bazı yazarlarca Tutum Bilim ve Geçim Bilim olarak adlandırılmıştır. Bilim'in İktisat (Ekonomi) sözcüğüyle adlandırılması, davranış bakışlı olup, süreç bakışlı olmadığından doğru görülmemiş, ayrıca, İslâm kültüründe ekonominin konusunu karşılayamadığı da ortaya konulmuştur. Bu yüzden, Bilimin, günümüzdeki İktisat Bilimi adı yerine, Arap Alemi için, "İlmu'l-Ma'âyiş", Türkiye için de, "Geçim Bilim" adları önerilmiştir.

This article discusses the issue of "naming" of the modern science of economics. Since 1970s, when the historical ties between Economics and Ethics restarted to capture attention, principles of economics became once again a focal issue. In this context, the article investigates whether the current name of the science refleets its universal subjed matter. The word chosen to name the science of economics has passed through a long way, starting from "Oikonomia" (household management) to "political economy" to economics. In the Müslim world "Oikonomia" has been translated as İlmu Tedbiri'l-Menzil, later, İlmu Tedbiri'l-Medine, or Siyasetu'l-Medine (politics of the city). Under pozitivistic pressures, when it was freed from ethics and politics, Western world called it "Economics", or İlm-i Servet (Science of Wealth) by Ottomans, later İlm-i İktisat and İktisat. During the Cumhuriyet era, it was called by some as Tutum Bilim and Geçim Bilim (science of save, and science of making a living). This artide suggests that instead of "Economics," "İlmu'l-Ma'âyiş" for the Arab world, and "Geçim Bilim" (Sdence of Making a Living) for Türkiye would be a better choice.