İbn Tufeyl’in Hayy b. Yakzân’ındaki İnsanın Kökenine ve Âlemin Mahiyetine Dair İkilemler Üzerine / On Dilemmas Regarding the Origin of Human and the Nature of the Realm in Ibn Tufayl's Hayy b. Yaqzan
Cilt/Sayı
2020 31. cilt - 3. sayı
Yazar
Hüseyin YÜCEL
Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü, Ankara, TÜRKİYE
Öz
Bu çalışma, İbn Tufeyl’in Hayy b. Yakzân eseri bağlamında, insanın kökeni ve âlemin mahiyeti
problemleri üzerine filozofun tercihini belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda
öncelikle insanın dünyaya geliş serüvenine ve âlemin mahiyetine dair eserde ileri sürülen varsayımlar
tahlil edilmiştir. İbn Tufeyl eserin başında Hayy karakteri üzerinden insanın dünyaya nasıl
geldiğini konu edinir. Bu çerçevede kendinden/topraktan türeme ve anne-babadan biyolojik olarak
meydana gelme olgularından bahseder. Konu hakkında kendi görüşünü beyan etmekten kaçınan
İbn Tufeyl, kendinden önce var olan birtakım ilmî ve dini açıklamaları eserine yansıtır. Her
iki varsayımın da kendi delillerini aktaran filozofun konu hakkındaki tercihinin (varsa) tespit edilebilmesi
için eserin kurgusu üzerinden analize tabi tutulması gerekir. Eserin bize sunduğu ikinci
ikilem ise, âlemin mahiyetine dair verilen teorilerdir. Bu bağlamda filozof, felsefî argüman olan
âlemin ezelîliği ile dini argüman olan âlemin hudûsu teorilerini aktarmaktadır. Her varsayımın
kendine ait delillerini ve çıkmazlarını eserinde detaylıca konu edinir. Biz bu deliller üzerinden
hangisinin tutarlı olduğunu analiz ederek, filozofun tercihini (varsa) tespit etmeye çalışacağız.
Anahtar Kelimeler
İbn Tufeyl; Hayy b. Yakzân; kendinden/topraktan türeme; âlem; ezelîlik; hudûs
Abstract
In this study, you can choose to determine the philosopher's preference for human
origin and the nature of the realm through Ibn Tufayl's "Hayy b. Yaqzan". This aim is primarily
asserted in the work on the adventure of coming to the world and the nature of investment. At
the beginning of the work, Ibn Tufayl discusses how the human came to the world through the
character of Hayy. In this context, it talks about self / soil derivation and biological occurrence
from parents. Ibn Tufayl reflects a number of scientific and religious explanations that existed
before him. The subject preference of the philosopher who conveys his own proofs of both assumptions
is the second dilemma given to us, the theories given about the nature of the world. In
this context, the philosopher conveys the ethos of the philosophical argument and the creation
theories of the religious argument. When he chooses his own evidences and dilemmas in his
work, he thinks about it. We will try to determine the philosopher's preference (if any) by analyzing
which of these proofs is consistent.
Keywords
Ibn Tufayl; Hayy b. Yaqzan; self-derivation; realm; eternity; creation
