Gıyasettin ARSLAN

Yrd. Doç. Dr., Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi

Kur'an'da, insan, kâinat, tarih, medeniyet ve toplumsal hayatın mahiyeti ve işleyiş şekli ile ilgili pek çok ayet yer almaktadır. Bu ayetlerin doğru anlaşılması, hem insanın, hem de dış alemin tabiatının çok iyi bilinmesine ve tanınmasına bağlıdır. Mahiyet ve karakterleri tam olarak bilinmeyen nesne, olay, oluşum ve olguların sağlıklı tefsiri ve doğru izahı da mümkün gözükmemektedir. Bu yüzden eşyanın tabiatının bilinmesi şarttır. Eski müfessirlerin bir kısmı, bu hususa dikkat etmediklerinden, ilgili ayetlerin gerek rivayet, gerekse de dirayet tefsirlerinde vahim hatalar yapmışlardır. Bunların başında israilî rivayetlerle, aklın ve ilmin kabul edemeyeceği bazı yorumlar gelmektedir. Tüm bu olup bitenlerin farkında olan İbn Haldun, Kur'an ayetlerinin sağlıklı anlaşılması için temel bazı kriterler önermektedir. Bu makale, söz konusu önerileri tefsir açısından değerlendirmeyi amaç edinmektedir.

There are many verses available in the Koran about the concept of the social life, civilization, cosmos, history and human being. These verses being understood correctly is depended to the known very well of both natural mankind and the outer world. The objects the formation and events of which essence and characters are not known well can not be translated correctly in interpretation. That's why, it is compulsory that the nature of the things be known. Because, some of old commentaries regarded these realities some of the verses have been translated wrongly both in the narrated and rational interpretation. Jewish and Christian culture (israiliyyat) which is not accepted by logic and science is the most important of these. Ibn Khaldun who is aware of ali these offered some basic standards in order to understand the verses of the Koran. This article aims to analyse the mentioned offers and evaluate them in the view of the interpretation.