Bu makalenin amacı, olgusal bir gerçekliğe dönüşen İslamofobi’nin oluşumunda etkili sebepleri irdelemek, böylece sorunun çözümüne yönelik neler yapılabileceğinin anlaşılmasına katkı yapmaktır. Çok karmaşık yapısı ve çok köklü bir geçmişi nedeniyle İslamofobi olgusunu ve kökenlerini anlamak elbette kolay bir mesele değildir. Kavramsal belirsizliklere rağmen İslamofobi hem İslam’dan korkma ve ürkme hem de Müslümanlardan çekinme ve onlardan hoşlanmama şeklinde tezahür eden irrasyonel bir korkudan, fobiden kaynaklanan çeşitli söylem, tutum ve tavırlar bütününden oluşan bir olguya dönüşmüştür zamanla. Daha ziyade ırkçılık, yabancı düşmanlığı, önyargı, ayrımcılık, dışlanma, şiddet gibi kavramlarla tanımlandığı görülen İslamofobi’nin ortaya çıkmasında ve yaygınlık kazanmasında sosyal, kültürel, tarihî, dinî vb. çok çeşitli sebepler etkili olmuştur. Bu sebepleri iki ana kategoride toplamak mümkündür. İlki ‘Batılı’ olup, Batılılardan ve onların İslam’ı Hristiyan inançları ve kültürü çerçevesinde anlamalarından, Batı medyasında İslam’ın ve Müslümanların maksatlı karalanmasından kaynaklanmaktadır. İkincisi ‘Doğulu’ olup, Müslümanlardan ve onların demokratik haklarını kullanma ve katılım eksikliğinden, yerli halkla iletişim kurma becerilerinin zayıflığından ve fiziksel olarak Avrupa’da ikamet etmekle birlikte zihinsel olarak memleketlerinde yaşamlarından kaynaklanmaktadır.
The aim of this paper is to examine factors pertaining to what are causes of Islamophobia as a phenomenon, and what can be done to deal with the solution of this problem. Understanding of ‘Islamophobia’ phenomenon and its origins is not easy issue, because of its complex structure and its deep roots. Despite the failings of the term and the lack of clarity Islamophobia has became a phenomenon consisting of all kinds of different forms of discourse, speech and acts which they all emanate from an irrational fear (a phobia) either a dread or hatred of Islam and a fear or dislike of all or most Muslims. So this term has rather described with racism, xenophobia, prejudice, discrimination, exclusion, and violence. There are various causes, e.g. social, cultural, historical, religious ones in the rise of Islamophobia. It is possible to categorize these causes into two items. One of them is ‘western’ which emanates from Western people and their understanding of Islam in Christian beliefs and culture, and the image of Islam in West, namely the deliberate demonization of Islam and Muslims in the western media. Another one is ‘eastern’ which emanates from Muslims and their lack of participation to governmental and local organizations, namely their reluctance to use democratic rights, and from their lack of sufficient qualifications to communicate to native people, because while their territory of residence is Europe, their territory of reference is own country.
