Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü, Isparta, Türkiye

Tasavvufi hayat ve tarîkatler sosyolojik bir olgudur. Tarîkatler sosyal bir kurum olarak kuruluşlarından günümüze çeşitli alanlarda fonksiyon icra etmişler, şartlar gerektirdiğinde bulundukları toplumun sosyal, ekonomik ve sanat, musiki, mimari gibi kültürel birikimine katkıda bulunmuşlar, bazen siyasi otoriteye destek vermiş, bazen başkaldırmış ya da direnen başka siyasî ve toplumsal güçlere destek olmuşlardır. Tarîkatler, halk arasında dinsel kültüre paralel kültürün gelişmesinde etkin fonksiyon icra etmişlerdir. Bununla birlikte belli bir tarihten itibaren tarikatler eski hüviyetini kaybetmiş, yozlaşmış bu yüzden Cumhuriyet’in başında tekke ve zaviyeler kanunu çerçevesinde kapatılmaya, kendi kabuğuna çekilmeye zorlanmışlardır. Bunun doğal sonucu olarak modern yapılanmaya özgü cemaat denilen oluşumlar meydana çıkmıştır. Günümüz Türkiye’sinde ise dini gruplar anlamında birçok farklı yapının doğup geliştiği ve faaliyet gösterdiği bilinmektedir. Bu çalışmada kolektif dindarlık örneği olarak tarikat ve cemaat dindarlığı ele alınmaya çalışılacaktır.

Mystical life and sects are sociological facts. Sects as a social institution perform some functions in several areas since their establishment, contribute to the society’s social, economic and cultural accumulation such as art, music and architecture when necessary, sometimes support the political authority, sometimes revolt or support other rebellious political or social powers. Sects perform an effective function in development of a parallel culture to religious culture among people. However, sects lost their old identity and degenerated, for this reason they were forced to be closed and retired into their shell at the beginning of Republic within the scope of the law of derwish lodges and shrines. As a natural consequence of this, modern structures named jamaat appeared. In today’s Turkey, it is known that a lot of different groups have been formed and got

into the act. In this study, sect and jamaat piety as a kind of collective piety will be dealt.