Muzaffer BARLAK^a, Faruk ÖZDEMİR^b

^aKelam ve İslam Mezhepleri Tarihi AD,

^bTefsir AD, Sinop Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Sinop

Kehf Sûresi’nde yer alan bir grup âyette Hz. Mûsâ ile ledünnî ilim sahibi bilge kulun yaptığı bir seyahat ve bu seyahat esnasında gerçekleşen bazı sıra dışı olaylar anlatılmaktadır. Bu kıssada anlatılan olayları sıra dışı kılan asıl yön, fiillerini Allah’tan gelen emirler doğrultusunda yaptığı bildirilen bilge kulun eylemlerinin açık kötü yönler taşımasıdır. Bugüne kadar birçok müfessir konuyla ilgili âyetleri tahlil etmiş, kimisi kötü fiillerin işlenmesini gerektirecek meşru sebeplerin mevcudiyeti faraziyesi üzerinden, kimisi bu kulun varlık kategorisinin farklılığı üzerinden ve kimisi de bu kulun tâbi olduğu şeriat farkı üzerinden kıssadaki anlatıya makul bir açıklama yapmaya çabalamıştır. Ancak Allah’ın kendini Kur’ân’da vasıflandırdığı nitelikleri ve sünnetullah açısından bu kapsamda ifade olunan düşüncelerde tutarlı ve bütünlüklü bir izaha ulaşılamamıştır. Bu çalışma ise Mûsâ-Hızır kıssası etrafında tefsirlerde işlenen içeriği eleştiriye tâbi tutacak, Allah’ın ilkeli bir varlık oluşu açısından bu izahların geçerli bir açıklama sunamadığını dile getirecek ve nihayet Allah’ın ilkeleri ve sünnetullah sınırlarında kalarak bu kıssada anlatılan olaylar üzerine makul ve meşru bir değerlendirme denemesi sunacaktır.

A journey made by Prophet Moses and the wise bondsman who owns innate science and some extraordinary incidents occurred during this journey are told in a group of verses by the surah al-Kahf. The major thing that make this journey extraordinary is that the wise bondsman’s actions who is informed he is acting under the commands of Allah are in clearly in bad courses. Until today, so many exegetes have analyzed the verses related to the issue, some of them has tried to make a reasonable explanation over the narration of the story through the presumption on existence of legitimate reasons necessitating bad acts to be committed, some of them has tried this through the difference of this bondsman’s categoric existence and also some of them has tried this through shariah difference which the bondsman is belongs to. However, a coherent and complete explanation could not be achieved in qualifications Allah attributes to itself in Qur'an and thoughts expressed in Sunnatullah under this context. This study will bring criticism over the content processed in exegeses about the Moses-Khidr story, will speak out these descriptions could not represent a valid explanation from the point of that Allah is a being who has principles and finally will present a coherent and legitimate interpretation tryout over these incidents told in the story remaining in limits Allah’s principles and Sunnatullah.