Mustafa KÖSE

 

İslam Mezhepleri Tarihi AD, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Kahramanmaraş

Mutezile, İslâm düşünce geleneğinde ve özellikle de tarih yorumlarında kendine has yönelimleriyle dikkat  çeken bir ekoldür. Bu makalede Mutezile ekolüne mensup bir müellifin Kitâbü’t-Tahrîş isimli eseri çerçevesinde aktardığı bir takım tarihi malumattan hareketle çatışan dinî grupların görüşlerinin tarihi gerçekliği sorgulanacak ve bu kapsamda Dırâr b. ʻAmr’ın (ö. 200/815) araştırmacı ve tarihçi kimliği ortaya konulacaktır. Ayrıca kendi meşruiyetini tesis etmek için her dinî ekolün tarihi istismar etmesinden ve bu manada tarihin araçsallaştırılmış olmasından hareketle tarihte nesnelliğin imkânı incelenecektir.

Muʿtazilah is an example that draws attention with its intellectual tendencies in the tradition of Islamic thought and especially in the interpretations of history. In this article, the historical reality of the opinions of  the religious groups that confronted with the movement of the historical knowledge which the author  belongs to in the framework of Kitāb al-Taḫrīsh belonged to the Muʿtazilah school will be questioned. Ḍirār ibn al-ʿAmr’s (d. 200/815) intellectual/historian identity will be revealed. In addition, the possibility of objectivity in history will be examined in the light of the fact that every religious school history is exploited to establish its own legitimacy and that history is instrumentalized in this respect.