Dr. İsmail ÇALIŞKANa
aTemel İslam Bilimleri Bölümü, Tefsir AD, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Sivas
The Message of the Qur’ân 1982 yılında İngilizce olarak yayınlandıktan kısa zaman sonra bir çok dile çevrildi. Farklı dillerdeki çevirilerin defalarca baskı yapması onun gördüğü itibarın göstergesidir. The Message of the Qur’ân 1994 yılında Türkçe’ye Kur’an Mesajı adıyla aktarıldıktan sonra birkaç baskı yaptı. Eserde akıcı ve anlaşılır bir Türkçe’ni hakim oluşunun bunda etkili olduğu da dile getirilmektedir. Ancak şu ana kadar eserin Türkçe çevirisini eleştirel açıdan değerlendiren bir araştırma yayınlanmadı. İşte biz bu makalede adı geçen meal-tefsirin iki mütercim tarafından yapılan Türkçe çevirisi (Kur’an Mesajı)’nin eleştirisini yapmayı istedik. Meal ve tefsirlerin Türkçeye tercüme edilmesi bütün zorluklarıyla beraber yeni bir meal ve tefsir çalışması kadar zorlu bir faaliyeti gerektirir. Kur’an Mesajı adlı çeviride bu gayretin gösterildiği aşikârdır. Bu bakımdan o, Türkçedeki meal ve tefsir literatürüne özgün bir katkı olmuştur. Elbette bunda müellif kadar olmasa da mütercimlerin şahsi payı büyüktür. Eserde mütercimler serbest çeviriyi esas almıştır. Bu uygulamada bazı sorunlar gözükmektedir: (a) Çevirinin, çalışmanın (The Message of the Qur’ân) orijinal metninin kavramsal sistemi ve anlatım üslubu ile uyuşmaması, (b) iki çevirmenin üslubunda uyum sorunun olması. Bu çeviri Kur’an çalışmaları açısından iyi bir tecrübe olmakla birlikte kendi sorunlarını da beraberinde getirmiştir. Çalışmamızda Türkçe çevirilerin geneli için önemli olduğunu düşündüğümüz bu olguyu eleştirel açıdan ele aldık. Maksadımızı daha iyi anlatabilmek için mümkün olduğu kadar somut delillere dayanmaya çalıştık. Bu maksatla metin içinde verdiğimiz örneklere ilaveten tablolar halinde daha fazla örnek takdim ettik.
The message of the Qur’an has been translated in many languages soon after its being translated into English in 1982. The increase in the reprints of these translations in these different languages can be seen as its wide popularity. As such, it was reprinted several times following its translation into Turkish 1994 with the title Kur’an Mesajı. As it was argued, its clear and fluid Turkish translation made an important contribution to this. Nevertheless, there has been no research with critical approach done so far on its translation. For this reason, this study is a critical approach to the Turkish translation of The Message of the Qur’ân by two translators. It should be proposed that the re-translations of translations or commentaries of the Koran into Turkish is as much demanding as original works of translations or commentaries. Re-expressing their meanings and new interpretations. It is obvious that this translation (Kur’an Mesaji) is a product of such a labour. In this way it can be regarded as an original contribution to the literature of translations into Turkish. The translators preferred the model of free rendering in their translations. Some problems seem to be emerging from this approach: (a) incompatibility of the style of translation with the conceptual system of original text (The Message of the Qur’ân) and its genre, (b) the inconsistency in the styles of translators. Although the translation is unique in some respects of Quranic studies it is not far from some shortcomings. In this paper the author discussed this problem with an analytical and critical approach which is important for evaluating other translations in Turkish context. In order to show our aim, particularly clearly observable materials were selected. In addition to our examples in the texts, more cases were introduced in the tables presented.
