Mehmet Cem ŞAHİN^a

^aFelsefe ve Din Bilimleri Bölümü,Din Sosyolojisi AD,Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi,Ankara

Türkiye'de din sosyolojisi alanı, kendi özgün kavramlarını üretmeye imkân verecek tarihsel
bir potansiyele sahip olduğu halde, Türkiye’deki İslâm’ın sosyolojik gerçekliğini anlamaya, keşfetmeye
ya da açıklamaya yönelik özgün araştırmalar üzerine inşa edilmemiş ve hatta tam aksine,
Batılı Hıristiyan toplumların, henüz sanayileşmekte oldukları dönemlerin sosyal gerçekliğini yansıtan
klasik dönem paradigmalar üzerine çarpık bir biçimde iliştirilmiştir. Bu durum, esasında
Türkiye’deki genel sosyoloji araştırmalarından din sosyolojisi alanına sirayet eden, sorunlu bir
bakış açısını yansıtmaktadır. Bu yaklaşımdan hareketle ortaya konan ürünler, başta ilahiyat fakültesi
öğrencileri olmak üzere, ilgili diğer toplum kesimlerini, sosyoloji/din sosyolojisi alanına ya da
derslerine karşı olumlu tutum geliştirmelerini engellemektedir. Türkiye’de genelde sosyal bilimlerin
özelde de din sosyolojisi alanının içinde bulunduğu bu meşruiyet krizinden çıkabilmesi için
Türkiye’deki din sosyolojisi araştırmalarının; taklitten arındırılmış ve kendi toplumumuzun özgün
sosyolojik bilgisini ortaya çıkarabilecek terminolojik, metodolojik ve kuramsal temeller üzerine
inşa edilmesi gerekmektedir. Bu inşa sürecinde, öncelikle Türk sosyolojisinin uzun zamandan beri,
kendi geçmiş dönem birikimiyle arasına koymuş olduğu geniş mesafeyi kapatarak, sosyokültürel,
düşünsel mirasıyla yüzleşmesi, şüphesiz ki isabetli bir başlangıç noktası olacaktır.

Although there has been a cultural, historical and social potential will allow to produce
their own original concept, the sociology of religion in Turkey is not built on original researches
to understand and explain the sociological interpretation of Islam and to explore the social
reality of Islam in Turkey. On the contrary, it is attached in a distorted way on the paradigms
of the classical period of the Western Christian community which is being industrialized in the
period of 19th century. This situation is one of the major factors that hindering the students’ and
other concerned sectors of society to develop positive attitudes towards the sociology courses or
the sociology of religion classes. In this context, to emerge from the crisis of legitimacy related
with the situation of the field of sociology of religion in Turkey the researches must be built on
the mentality that includes free from imitation and have terminological, methodological and theoretical
foundations that could reveal the sociological knowledge of the Turkish society This construction
process concerning about this theory can actualize primarily by narrowing the large gap
between its own historical saving.